Picroside I và picroside II là hai hợp chất được tìm thấy trong cây Picrorhiza kurroa, có tác dụng chống xơ gan, chống oxy hóa, chống viêm, sốt và hen suyễn, vàng da... Chúng có trong thành phần của nhiều sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe (TPBVSK) giúp bảo vệ gan, mật, chống oxy hóa… Do đó, việc xác định hàm lượng hai hoạt chất này trong các TPBVSK này là cần thiết nhằm đánh giá chất lượng sản phẩm. Trong nghiên cứu này, phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC-PDA) được sử dụng để xác định đồng thời picroside I và picroside II trong TPBVSK. Các chất phân tích trong mẫu được chiết với methanol trong 60 phút sử dụng kỹ thuật lắc cơ học (lắc ngang). Dịch chiết sau đó được lọc và xác định bằng phương pháp HPLC–PDA với các điều kiện: Cột C18 (250 mm x 4,6 mm; 5 µm) và tiền cột tương ứng (5 mm x 3,9 mm; 5 µm), pha động gồm hỗn hợp dung môi acetonitril và H2O theo chương trình gradient, bước sóng phát hiện 265 nm. Phương pháp có độ đặc hiệu tốt, đường chuẩn của picroside I và picroside II có hệ số xác định R2 > 0,9999 và độ lặp lại, độ thu hồi đạt yêu cầu của AOAC. Giới hạn phát hiện của phương pháp (MDL) của hai chất này lần lượt là 4,3 mg/kg và 3,2 mg/kg. Phương pháp đã được áp dụng để xác định đồng thời picroside I và picroside II trong 30 sản phẩm TPBVSK khác nhau. Kết quả đã phát hiện chất phân tích trong 3 mẫu với hàm lượng picroside I và picroside II trong khoảng 98,8-148 mg/kg.
picroside I, picroside II, sắc ký lỏng hiệu năng cao, HPLC, thực phẩm bảo vệ sức khỏe
[1]. P. R. Thani, Y. P. Sharma, P. Kandel and K. Nepal, “Standardization of Extraction Techniques of Picroside-I and Picroside-II from "Kutki" (Picrorhiza kurroa Royle ex Benth.),” Global Journal of Science Frontier Research: C Biological Science, vol. 8, pp. 51-56, 2018.
[2]. S. Pandit, K. Shitiz, H. Sood, P. K. Naik and R. S. Chauhan, “Expression pattern of fifteen genes of non-mevalonate (MEP) and mevalonate (MVA) pathways in different tissues of endangered medicinal herb Picrorhiza kurroa with respect to picrosides content,” Molecular Biology Reports, vol. 40, pp. 1053-1063.
[3]. S. S. Tiwari, M. M. Pandey, S. Srivastava and A. K. S. Rawat, “TLC densitometric quantification of picrosides (picroside-I and picroside-II) in Picrorhiza kurroa and its substitute Picrorhiza scrophulariiflora and their antioxidant studies,” Biomedical Chromatography, vol. 26, no. 1, pp. 61–68, 2011.
[4]. D. Upadhyay, R. P. Dash, S. Anandjiwala and M. Nivsarkar, “Comparative pharmacokinetic profiles of picrosides I and II from kutkin, Picrorhiza kurroa extract and its formulation in rats,” Fitoterapia, vol. 85, pp. 76–83, 2013.
[5]. S. Cheng, J. Huang and J. He, “Development and validation of an accurate HPLC method for the quantitative determination of picroside II in tablets,” Pharmaceutical Sciences, vol. 62, no. 8, pp. 577-9, 2007.
[6]. J. Zhu, B. Xue, B. Ma, et al., “A pre-clinical pharmacokinetic study in rats of three naturally occurring iridoid glycosides, Picroside-I, II and III, using a validated simultaneous HPLC–MS/MS assay,” Journal of Chromatography B, vol. 993-994, pp. 47-59.
[7]. F. C. Yang, S. L. Yang and L. Z. Xu, “Determination of picroside II in dog plasma by HPLC and its application in a pharmacokinetics study,” Biomedical Chromatography, vol. 19, pp. 279-84, 2005.
[8]. S. Cheng, J. Huang and J. He, “Development and validation of an accurate HPLC method for the quantitative determination of picroside II in tablets,” Die PharmazieAn International Journal of Pharmaceutical Sciences, vol. 62, pp. 577-9, 2007.
[9]. Q. Shen, W. Dong, Y. Wang, L. Gong, Z. Dai and H. Y. Cheung, “Pipette tip solidphase extraction and ultra-performance liquid chromatography/mass spectrometry based rapid analysis of picrosides from Picrorhiza scrophulariiflora,” Journal of pharmaceutical and biomedical analysis, vol. 80, pp. 136–140, 2013.
[10]. S. Zahiruddin, W. Khan, R. Nehra, M. J. Alam, M. N. Mallick, R. Parveen and S. Ahmad, “Pharmacokinetics and comparative metabolic profiling of iridoid enriched fraction of Picrorhiza kurroa – An Ayurvedic Herb,” Journal of ethnopharmacology, vol. 197, pp. 157–164, 2017.
[11]. AOAC Official Methods of Analysis, Appendix F: Guidelines for standard method performance requirements, 2012.