Do sự phát triển nhanh chóng trong nhiều ngành công nghiệp như luyện kim, khai khoáng và hóa chất ở Việt Nam, nhiều vấn đề liên quan đến ô nhiễm môi trường đã được đặt ra. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm bước đầu điều tra hàm lượng kim loại nặng trong nước, đất nông nghiệp và gạo tại xã Thượng Quan, huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn, Việt Nam. Kết quả phân tích 6 nguyên tố (As, Cd, Cu, Pb, Ni và Zn) cho thấy hiện trạng chất lượng đất nông nghiệp, nước và gạo vùng phụ cận khu vực nghiên cứu. Hàm lượng trung bình của 6 nguyên tố nghiên cứu trong các mẫu nước mặt và nước sinh hoạt không vượt Quy chuẩn Việt Nam đối với nước mặt và nước sinh hoạt. Trong khi đó, hàm lượng As trong các mẫu đất nông nghiệp nằm trong khoảng 15,6 – 27,2 (mg/kg), cao hơn mức giới hạn của Quy chuẩn Việt Nam cho đất Nông nghiệp. Mặc khác, hàm lượng As tổng số trong các mẫu gạo trắng nằm trong khoảng từ 0,18 – 0,40 (mg/kg), thấp hơn mức giới hạn của Tiêu chuẩn Việt Nam đối với gạo trắng. Qua nghiên cứu này, As là nguyên tố duy nhất cần phải nghiên cứu thêm vì hàm lượng tương đối cao trong các mẫu đất nông nghiệp. Có đến 7 trong 8 mẫu gạo có hàm lượng As tổng số cao hơn tiêu chuẩn CODEX cho gạo trắng, As vô cơ cần được tiếp tục phân tích cho những kết luận tiếp theo.
ICP-MS, kim loại nặng, nước, đất nông nghiệp, gạo.
[1]. H .Ali, E. Khan and I. Ilahi, "Environmental chemistry and ecotoxicology of hazardous heavy metals: Environmental persistence, toxicity, and bioaccumulation", Journal of Chemistry, vol. 2019, 2019.
[2]. Bac Kan People’s Council, https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Tai-nguyen-Moi-truong/Nghi-quyet-21-NQ-HDND-2013-tham-do-khai-thac-su-dung-khoang-san-Bac-Kan-2013-2020-214477.aspx, 013.
[3]. Z-S.Chen, "Relationship between heavy metal concentration in soils of Taiwan and uptake by crops trace elements in the soil contamination of rural soils", Corpus ID: 52028110, Environmental Science, 2020.
[4]. C. N. Kien., N. V. Noi, N. D. Bang., L. T. Son., S. Tanaka, Y. Kang, K. Sakurai and K. Iwasaki, "Arsenic and heavy metal concentrations in agricultural soils around tin and tungsten mines in the Dai Tu district, N. Vietnam", Water, Air, and Soil Pollution, vol. 197, pp. 75-89, 2009.
[5]. General Standard for Contaminants and Toxins in Food and Feed (Codex Stan 193-1995), Pub. L. No. 193-1995, 51, International Food Standards 39, 2015.
[6]. M. Csuros and C. Csuros, "Environmental Sampling and Analysis for Metals", Lewis Publishers, ISBN-13: 978-1566705721, ISBN-10: 156670572X.
[7]. Gimeno-García, E., Andreu, V., & Boluda, "Heavy metals incidence in the application of inorganic fertilizers and pesticides to rice farming soils", Environmental Pollution, vol. 92, no. 1, pp. 19-25, 1996.
[8]. P. Govil, G. Reddy amd A. Krishna, "Contamination of soil due to heavy metals in the Patancheru industrial development area, Andhra Pradesh, India", Environmental Geology, vol. 41, no. 3-4, pp. 461-469, , 2001.
[9]. B. Guo, C. Hong, W. Tong, M. Xu, , C. Huang, H. Yin, Y. Lin and Q. Fu, "Health risk assessment of heavy metal pollution in a soil-rice system: a case study in the Jin-Qu Basin of China", Scientific Reports, vol. 10, no. 1, Article number: 11490, 2020.
[10]. N. T. H. Ha , N. T. Ha, T. T. H. Nga, N. N. Minh, B. T. K. Anh, N. T. A. Hang, N. A. Duc, M. T. Nhuan and K. W. Kim, "Uptake of arsenic and heavy metals by native plants growing near Nui Phao multi-metal mine, northern Vietnam", Applied Geochemistry, vol. 108, Article number: 104368, 2019.
[11]. N. T. H. Ha, M. Sakakibara, S. Sano and M. T. Nhuan, "Uptake of metals and metalloids by plants growing in a lead-zinc mine area, Northern Vietnam", Journal of Hazardous Materials, vol. 186, no. 2-3, pp. 1384-1391, 2011.
[12]. K. Ji, J. Kim, M. Lee, S. Park, H. J. Kwon, H. K. Cheong, J. Y. Jang, D. S. Kim, S. Yu, Y. W. Kim, K. Y. Lee, S. O. Yang, I. J. Jhung, W. H. Yang, D. H. Paek, Y. C. Hong and K. Choi, "Assessment of exposure to heavy metals and health risks among residents near abandoned metal mines in Goseong, Korea", Environmental Pollution, vol. 178, pp. 322-328, 2013.
[13]. R. Khan, D. C. Jhariya and G. S. Thakur, Impact of Mining Activity on Water Resource : An Overview study. https://www.researchgate.net/publication/301522857, 2016.
[14]. M-S. Ko, N. T. Ha., Y-G. Kim, B. M. Linh, P. Chanpiwat, N. T. H. Ha, N. T. A. Huong, L. H. Tuyen, N. Q. Bien, N. V. Anh and K-W. Kim, "Assessment and source identification of As and Cd contamination in soil and plants in the vicinity of the Nui Phao Mine, Vietnam", Environmental Geochemistry and Health, vol. 42, no.12, pp. 4193-4201, 2020.
[15]. Y. Li, F. Ye, A. Wang, D. Wang, B. Yang, Q. Zheng, G. Sun and X. Gao, "Chronic arsenic poisoning probably caused by arsenic-based pesticides: Findings from an investigation study of a household", International Journal of Environmental Research and Public Health, vol. 13, no. 1, 2016.
[16]. N. M. Cong and P. Winters, "The impact of migration on food consumption patterns: The case of Vietnam", Food Policy, vol. 36, no.1, pp. 71-87, 2011.
[17]. K. Phan, S. Sthiannopkao, S. Heng, S. Phan, L. Huoy, M. H. Wong and K. W. Kim, "Arsenic contamination in the food chain and its risk assessment of populations residing in the Mekong River basin of Cambodia", Journal of Hazardous Materials, vol. 262, pp. 1064-1071, 2013
[18]. D. Satpathy, M. V. Reddy and S. P. Dhal, "Risk assessment of heavy metals contamination in paddy soil, plants, and grains (Oryza sativa L.) at the east coast of India", BioMed Research International, vol. 2014, 2014.
[19]. G. X. Sun, P. N. Williams, A. M. Carey, Y. G. Zhu, C. Deacon, A. Raab, J. Feldmann, R. M. Islam and A. A. Meharg, "Inorganic Arsenic in Rice Bran and Its Products Are an Order of Magnitude Higher than in Bulk Grain", Environmental Science & Technology, vol. 42, no. 19, pp. 7542-7546, 2008.
[20]. WHO, "Arsenic, metals, fibres, and dusts", International Agency for Research on Cancer, vol. 100, 2012.
[21]. X. Y. Xu, S. P. McGrath, A. A. Meharg and F. J. Zhao, Growing Rice Aerobically Markedly Decreases Arsenic Accumulation. Environmental Science & Technology, vol. 42, no. 15, pp. 5574-5579, 2008.
[22]. Y-G. Zhu, G-X. Sun, M. Lei, M. Teng, Y-X. Liu, N-C. Chen, L-H. Wang, A. M. Carey, C. Deacon, A. Raab, A. A. Meharg and P. N. Williams, "High Percentage Inorganic Arsenic Content of Mining Impacted and Nonimpacted Chinese Rice", Environmental Science & Technology, vol. 42, no. 13, pp. 5008-5013, 2008.