Adenosine và cordycepin là những hợp chất có hoạt tính sinh học có lợi cho sức khỏe. Vì vậy, chúng được sử dụng để đánh giá chất lượng Đông trùng hạ thảo. Nghiên cứu tối ưu hóa điều kiện chiết xuất để xác định hàm lượng adenosine và cordycepin từ sản phẩm chứa Đông trùng hạ thảo đã được thực hiện. Các mẫu chiết bằng dung môi kết hợp siêu âm, định lượng bằng phương pháp HPLC – PDA. Tối ưu hóa điều kiện tách chiết adenosine và cordycepin theo phương pháp bề mặt đáp ứng và quy hoạch Box-Benken bằng phần mềm Design-Expert. Ma trận thực nghiệm gồm 17 thí nghiệm của 3 yếu tố khảo sát: tỷ lệ nguyên liệu/dung môi (1:10-1:50 g/mL), nồng độ methanol (5-25%), thời gian siêu âm (30-90 phút). Điều kiện tối ưu mẫu bột là tỷ lệ nguyên liệu: dung môi = 1:40 (g/mL), nồng độ methanol 17,5% và thời gian siêu âm 70 phút; với mẫu cao: nồng độ methanol tối ưu 15%; với mẫu viên nang: nồng độ methanol thích hợp nhất 50%, hàm lượng adenosine và cordycepin thu được lần lượt là: 24,15 và 330,78 mg/100g; 158,30 và 1050,78 mg/100g; 23,98 và 213,20 mg/100g. Kết quả của nghiên cứu đã cung cấp một phương pháp chiết xuất hiệu quả nhằm xác định hàm lượng adenosine và cordycepin trong các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe chứa Đông trùng hạ thảo, có thể được sử dụng để đánh giá chất lượng các sản phẩm này hoặc chiết xuất adenosine và cordycepin.
adenosine, cordycepin, chiết xuất, đông trùng hạ thảo, tối ưu hóa
[1]. H. J. Wang, M. C. Pan, C. K. Chang, S. W. Chang, C. W. Hsieh, “Optimization of ultrasonic-assisted extraction of cordycepin from Cordyceps militaris using orthogonal Experimental Design,” Molecules, vol 19, no 12, pp. 20808-20820, 2014.
[2]. R. R. Paterson, “Cordyceps: a traditional Chinese medicine and another fungal therapeutic biofactory?” Phytochemistry, vol 69, no 7, pp. 1469-1495, 2008.
[3]. H. S. Tuli, A. K. Sharma, S. S. Sandhu, D. Kashyap, “Cordycepin: a bioactive metabolite with therapeutic potential,” Life Science, vol 93, no 23, pp. 863-869, 2013.
[4]. M. S. Choi, S. M. Moon, S. A. Lee, B. R. Park, J. S. Kim, D. K. Kim, Y. H. Kim, C. S. Kim, “Adenosine induces intrinsic apoptosis via the PI3K/Akt/mTOR signaling pathway in human pharyngeal squamous carcinoma FaDu cells,” Oncology letters, vol 15, no 5, pp. 6489-6496, 2018.
[5]. C. Jungwon, A. P. Leo, K. Baekjun, N. Jaekyu, L. Sanghyun, “Quantitative analysis of cordycepin in Cordyceps militaris under different extraction methods,” Journal of Applied Biological Chemistry, vol 64, no 2, pp. 153-158, 2021.
[6]. S. K. Das, M. Masuda, A. Sakurai, M. Sakakibara, “Medicinal uses of the mushroom Cordyceps militaris: current state and prospects,” Fitoterapia, vol 81, no 8, pp. 961-968, 2010. doi: 10.1016/j.fitote.2010.07.
[7]. H. Lei, L. Qizhang, C. Yiyuan, W. Xuefei, Z. Xuanwei, “Determination and analysis of cordycepin and adenosine in the products of Cordyceps spp,” African Journal of Microbiology Research, vol 3, no 12, pp. 957-961, 2009.
[8]. Thanh Vuong Hoai, Phuc Nguyen Cao, My Phan Le Thao, Tran Dat Do, Nam Hoang Minh, Huynh Ky Phuong Ha, Phong Mai Thanh, Hieu Nguyen Huu, “Ultrasoundassisted enzymatic extraction of adenosine from Vietnamese Cordyceps militaris and bioactivity analysis of the extract,” Journal of Chemistry, pp. 1-10, 2020.
[9]. Nguyen Tien Thanh, Le Thi Lan Chi, Do Thi Thu Ha, La Thi Quynh Nhu, Tran Thi Phuong Thao, Truong Quoc Phong, Khuat Huu Thanh, “Extraction of adenosine and cordycepin from spent solid medium of Cordyceps militaris culture,” Vietnam journal of science and technology, vol 56, no 4A, pp. 221 – 228, 2018.
[10]. Doan Thi Phuong Thuy, Tran Thi Ngoc Anh, Nguyen Thi, “Study on the effects of extraction conditions on the extraction efficiency of cordycepin from Cordycep militaris Linn. Link,” Ho Chi Minh City Open University Journal of Science, vol 13, no 1, pp. 93 – 102, 2018.
[11]. Nguyen Thi Thu Ha, Nguyen Ngoc Trai, Nguyen Thien, “Research on the extraction process and determination of Adenosine content in ethanol extract of cordyceps militaris by HPLC-PDA,” Vietnam trade and industry review, vol 9, pp. 370-376, 2020.
[12]. Nguyen Ngoc Quy, Pham Tri Nhut, Tran Thi Yen Nhi, Nguyen Minh Tien, Duong Dinh Chung, Le Van Thanh, Than Thi Minh Phuong, “Effect of Time and Temperature on the Extraction of Cordyceps militaris in Pilot Scale,” IOP Conf. Series: Materials Science and Engineering 1092 (012079), pp. 1 – 8, 2021.
[13]. Trinh Dac Hoanh, Vu Duy Nhan, Vu Van Dung, Nguyen Thi Nhan, Luu Van Chinh, Vu Thi Ha, Le Mai Huong, Tran Hong Ha, Nguyen Duc, “Research on extraction and biological activity of Adenosine, Cordycepin from Cordyceps militaris mushroom,” Vietnam Journal of Chemistry, vol 6E, no 57, 2019.
[14]. Vu Xuan Tao, Tran Bao Tram, Tran Van Tuan, “Optimal production of cordycepin and adenosine from Cordyceps cicadae BG01 and impacts of the total extract on blood biochemical of swiss white mice,” National Conference on Biotechnology 2020, pp. 510-514, 2020
[15]. Nguyen Thanh Dat, Nguyen Thi Hong Hanh, Dam Thi Thu, Nguyen Van Hieu, Lai Thi Phuong, Duong The, “Determination of Adenosine and Cordycepin content in health supplement circulating on the Hanoi market,” Vietnamese Journal of Food Control, vol 5, no 2, pp. 390 – 401, 2022.
[16]. L. Jiamin, G. Minyi, L. Y. Py, “Effects of cooking on the contents of adenosine and cordycepin in Cordyceps militaris,” Procedia Engineering, vol 102, no 1, pp. 485 – 485, 2015. DO- 10.1016/j.proeng.2015.01.195.
[17]. Tran Van Thanh, Nguyen Phuong Dung, Dang Thi Nga, “Some factors affecting the extract performance and high active contents of Cordyceps militaris,” Vietnamese Journal of Traditional Medicine, vol 1, no 42, pp. 27 – 33, 2022.
[18]. B. Chutvirasakul, W. Jongmeesuk, P. Tirasomboonsiri, N. Sansandee, T. Sarin, “Stability indicating method to determine bioactive nucleosides in crude drugs, extracts, and products from Cordyceps sinensis and Cordyceps militaris,” Thai Journal of Pharmaceutical Sciences, vol 41, no 1, pp. 52-60, 2017.
[19]. N. Chernthong, S. Noisakul, A. Saraphanchotiwitthaya, P. Sripalakit, “Validation and application of HPLC method for determination of cordycepin and adenosine in dietary supplements,” Asia-Pacific Journal of Science and Technology, vol 27, no 06, pp. 1 - 9, 2022.