Crocin và crocetin là hai hợp chất có hoạt tính sinh học được tìm thấy trong nhụy hoa nghệ tây và quả dành dành. Trong công nghiệp thực phẩm, do có màu vàng hoặc vàng cam tự nhiên, chúng được sử dụng để tạo màu trong thực phẩm. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm tối ưu hóa phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao kết hợp detector chuỗi diod quang (HPLC-PDA) để xác định đồng thời crocin và crocetin trong thực phẩm. Mẫu phân tích được chiết bằng hỗn hợp acetonitril (ACN) : H2O (1:1, v/v) tại nhiệt độ 40 ℃ trong 30 phút. Dung dịch mẫu được xác định bằng sắc ký lỏng hiệu năng cao HPLC–PDA với các điều kiện: Cột Sunfire C18 (250 mm x 4,6 mm; 5 µm), pha động gồm acid formic 0,1% và ACN sử dụng chương trình gradient. Phương pháp có độ đặc hiệu tốt, đường chuẩn của crocin và crocetin có hệ số tương quan R2 > 0,9997 và độ lặp lại, độ thu hồi đạt yêu cầu của AOAC. Giới hạn phát hiện (LOD) của crocin và crocetin lần lượt là 0,5 mg/kg và 0,25 mg/kg. Phương pháp đã được áp dụng để xác định đồng thời crocin và crocetin trong 15 mẫu thực phẩm cho kết quả: 13/15 mẫu phát hiện hàm lượng crocin, 11/15 mẫu phát hiện hàm lượng crocetin và 2/15 mẫu không phát hiện được cả crocin và crocetin. Trong đó, nhóm bột dành dành có chứa hàm lượng crocin và crocetin cao nhất (23,5 g/100g – 24,4 g/100g), mẫu chi tử khô - quả dành dành đã phơi hoặc sấy khô chứa hàm lượng crocin và crocetin cao thứ hai trong nhóm thực phẩm.
crocin, crocetin, sắc ký lỏng hiệu năng cao, HPLC, PDA, thực phẩm
[1]. L. Xi, & Z. Qian, Pharmacological properties of crocetin and crocin (digentiobiosyl ester of crocetin) from saffron. Natural Product Communications, vol. 1, no. 1, 1934578X0600100112, 2006.
[2]. E. Christodoulou, M. E. Grafakou, E. Skaltsa, N. Kadoglou, N. Kostomitsopoulos, & G. Valsami, “Preparation, Chemical characterization and determination of crocetin's pharmacokinetics after oral and intravenous administration of saffron (Crocus sativus L.) aqueous extract to C57/BL6J mice," Journal of pharmacy and pharmacology, vol. 71, no. 5, pp. 753-764, 2019.
[3]. N. Ozeki, H. Oka, Y. Ito, E. Ueno, T. Goto, T. Hayashi & H. Matsumoto,"A reversedphase thin-layer chromatography/scanning densitometric method for the analysis of gardenia yellow in food using crocetin as an indicator," Journal of liquid chromatography & related technologies, vol. 24, no. 18, pp. 2849-2860, 2001.
[4]. T. Watanabe, “Separation and determination of yellow Gardenia pigments for food and iridoid constituents in Gardenia fruits by micellar electrokinetic chromatography,” Food Science and Technology International, Tokyo, vol. 4, no. 1, 54-58, 1998.
[5]. A. Girme, S. Pawar, C. Ghule, S. Shengule, G. Saste, A. K. Balasubramaniam & L. Hingorani, “Bioanalytical method development and validation study of neuroprotective extract of Kashmiri saffron using ultra-fast liquid chromatographytandem mass spectrometry (UFLC-MS/MS): In Vivo pharmacokinetics of apocarotenoids and carotenoids,” Molecules, vol. 26, no. 6, 1815, 2021.
[6]. M. Suchareau, A. Bordes, & L. Lemée, “Improved quantification method of crocins in saffron extract using HPLC-DAD after qualification by HPLC-DAD-MS,” Food Chemistry, vol. 362, 130199, 2021.
[7]. W. Yang, J. Wang, X. Li & Z. Du, "A new method research for determination of natural pigment crocin yellow in foods by solid-phase extraction ultrahigh pressure liquid chromatography," Journal of Chromatography A, vol. 1218(11), pp. 1423-1428, 2011.
[8]. W. E. Zhou, Y. Zhang, Y. Li, Y. Ling, H. N. Li, S. H. Li, & F. Zhang, "Determination of gardenia yellow colorants in soft drink, pastry, instant noodles with ultrasoundassisted xtraction by high performance liquid chromatography-electrospray ionization tandem mass spectrum," Journal of Chromatography A, vol.1446, pp. 59- 69, 2016.
[9]. N. Li, G. Lin, Y. W. Kwan, & Z. D. Min, "Simultaneous quantification of five major biologically active ingredients of saffron by high-performance liquid chromatography," Journal of Chromatography A, vol. 849, no. 2, 3pp. 49-355. 1999.
[10]. F. Yin, X. Wu, L. Li, Y. Chen, T. Lu, W. Li & W. Yin, "Quality control of Gardeniae Fructus by HPLC-PDA fingerprint coupled with chemometric methods," Journal of Chromatographic Science, vol. 53, no. 10, pp. 1685-1694, 2015.