Isocyanat là tên gọi chung của các hợp chất hóa học có chứa một hoặc nhiều nhóm - NCO có khả năng phản ứng với nước, rượu, amin để tạo thành dime hoặc trime. Đã có nhiều nghiên cứu cho thấy isocyanat có nguy cơ gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người khi tiếp xúc và có thể gây ra bệnh nhiễm độc nghề nghiệp. Khi thấm nhiễm vào cơ thể các isocyanat bao gồm methylene diphenyl diisocyanat (MDI), toluene diisocyanat (TDI), hexamethylene diisocyanat (HDI), isophorone diisocyanat (IPDI) sẽ chuyển hóa thành các amin tương ứng là 4,4′-methylenedianilin (MDA), toluene diamin (TDA), hexamethylene diamin (HDA), isophorone diamin (IPDA). Do đó, việc xác định hàm lượng các diamin này trong nước tiểu có thể đóng vai trò là chất giám sát sinh học chỉ thị cho việc tiếp xúc với isocyanat. Trong nghiên cứu này, phương pháp sắc ký lỏng ghép nối hai lần khối phổ (LC-MS/MS) đã được sử dụng để nghiên cứu xác định đồng thời ba diamin MDA, HDA, IPDA trong mẫu nước tiểu. Giới hạn phát hiện của phương pháp đối với HDA, MDA và IPDA lần lượt là 0,074; 0,059 và 0,053 ng/mL. Độ thu hồi của phương pháp dao động trong khoảng từ 86,38% đến 105,3% với độ lặp lại RSD < 8%. Phương pháp đã được áp dụng để xác định đồng thời hàm lượng của HDA, MDA, IPDA trong 30 mẫu nước tiểu của công nhân tại gara sửa chữa ô tô ở Bắc Ninh. Kết quả cho thấy đã phát hiện HDA, MDA và IPDA trong các mẫu này với các mức hàm lượng khác nhau.
LC-MS/MS, diamin, MDA, HDA, IPDA, nước tiểu.
[1]. Aalto-Korte, K., et al, “Occupational contact allergy to monomeric isocyanates,” Contact Dermatitis, vol. 67, no. 2, pp. 78-88, 2012.
[2]. Parker, John E., Petsonk, E. Lee, and Weber, Susan L, “Hypersensitivity pneumonitis and organic dust toxic syndrome,” Immunology and Allergy Clinics of North America, vol. 12, no. 2, pp. 279-290, 1992.
[3]. Redlich, C. A. and Karol, M. H, “Diisocyanate asthma: clinical aspects and immunopathogenesis,” International Immunopharmacol, vol. 2, no. 2, pp. 213-224, 2002.
[4]. International Labour Office, List of Ocupational Disease, Occupational Safety and Health Series, no.74, 2010.
[5]. Ministry of Health, “Decision No. 27/2006/QD-BYT on adding 04 occupational diseases to the list of insured occupational diseases,” 2006 (in Vietnamese).
[6]. M. Mirmohammadi, M. Ibrahim, and G. Saraji, “Evaluation of Hexamethylene Diisocyanate as an Indoor Air Pollutant and Biological Assessment of Hexamethylene Diamine in the Polyurethane Factories,” pp. 81-98, 2011.
[7]. A. Maitre, M. Berode, A. Perdrix, M. Stoklov, J. M. Mallion, H. Savolainen, “Urinary hexane diamine as an indicator of occupational exposure to hexamethylene diisocyanate,” International Archives Occupational and Environmental Health, vol. 69, no.1, pp. 65-68, 1996.
[8]. L. M. Fabbri, D. Danieli, S. Crescioli, P. Bevilacqua, S. Meli, M. Saetta, and C. E. Mapp, “Fatal asthma in a subject sensitized to toluene diisocyanate,” The American Review of Respiratory Disease, vol. 137, no. 6, pp. 1494-1498, 1988.
[9]. L. G. T. Gaines, K. W. Fent, S. L. Flack, J. M. Thomasen, L. M. Ball, D. B. Richardson, K. Ding, S. G. Whittaker, and L. A. Nylander-French, “Urine 1,6-hexamethylene diamine (HDA) levels among workers exposed to 1,6-hexamethylene diisocyanate (HDI),” The Annals of Occupation Hygiene, vol. 54, no.6, pp. 678-691, 2010.
[10]. H. Tinnerberg, G. Skarping, M. Dalene, and L. Hagmar “Test chamber exposure of humans to 1,6-hexamethylene diisocyanate and isophorone diisocyanate,” International Archives Occupational and Environmental Health, vol. 67, no. 6, pp. 367-374, 1995.
[11]. H. Wikman, P. Piirilä, C. Rosenberg, R. Luukkonen, K. Kääriä, H. Nordman, H. Norppa, H. Vainio, and A. Hirvonen, “N-Acetyltransferase genotypes as modifiers of diisocyanate exposure-associated asthma risk,” Pharmacogenetics, vol. 12, no. 3, pp. 227-233, 2002.
[12]. American Conference of Governmental Industrial Hygienists, “2016 TLVs and BEIs: Based on the documentation of the threshold limit values for chemical substances and physical agents & biological exposure indices,” American Conference of Governmental Industrial Hygienists Cincinnati, OH , 2016.
[13]. M. Lépine, M. Sleno, J. Segage, and S. Gangé, “A validated LC/MS/MS method for 4,4’‐methylenedianiline quantitation in human urine as a measure of 4,4’‐methylene diphenyl diisocyanate exposure,” Rapid Communications in Mass Spectrometry, vol. 33, pp. 600-606, 2019.
[14]. M. Lépine, M. Sleno, J. Segage, and S. Gangé, “A validated UPLC-MS/MS method for the determination of aliphatic and aromatic isocyanate exposure in human urine,” Analytical and Bioanalytical Chemistry, vol. 412, no. 3, pp. 753-762, 2019.
[15]. T. D. Li, F. Liu, X. F. Pan, X. Tao, W. Zhao, and H. F. Yan, “Determination of methylenedianiline in urine by high performance liquid chromatography-tandemmass spectrometry,” Zhonghua Lao Dong Wei Sheng Zhi Ye Bing Za Zhi (Chinese Medical Association Publishing House Ltd.), vol. 36, no. 4, pp. 308-311, 2018.
[16]. D. Bhandari, B. A. Bowman, A. B. Patel, D. M. Chambers, V. R. De Jesús, and B. C. Blount , “UPLC-ESI-MS/MS method for the quantitative measurement of aliphatic diamines, trimethylamine N-oxide, and β-methylamino-l-alanine in human urine,” Journal of Chromatograpy. B, Analytival Technologies in the Biomedical and Life Sciences, vol. 1083, pp. 86-92, 2018.
[17]. A. Marand, D. Karlsson, M. Dalene, and G. Skarping, “Determination of amines as pentafluoropropionic acid anhydride derivatives in biological samples using liquid chromatography and tandem mass spectrometry,” Analyst, vol. 129, no. 6, pp. 522-528, 2004.
[18]. S. L. Flack, L. M. Ball, and L. A. Nylander-French, “Occupational exposure to HDI: progress and challenges in biomarker analysis,” Journal of Chromatograpy. B, Analytival Technologies in the Biomedical and Life Sciences, vol. 878, no. 27, pp. 2635-2642, 2010.
[19]. H. Harari, D. Bello, S. Woskie, and C. Redlich, “Development of an Interception Glove Sampler for Skin Exposures to Aromatic Isocyanates,” The Annals of Occupational Hygiene, vol. 60, no. 9, pp. 1092-1103, 2016.
[20]. AOAC Official Methods of Analysis, Appendix F: Guidelines for standard method performance requirements, 2012.
[21]. Council implementing regulation (EU) 2021/804, Official Journal of the European Union, vol. 64, pp. 96, 2021.